عضو هیئت علمی دانشکده سینما- تئاتر، دانشگاه هنر تهران
چکیده
تیتوس ماکیوس پلوتوس1 از کمدینویسان رم باستان است. نمایشنامههای کمدیِ پلوتوس و ترنس، که دیگر کمدی نویس معروف رم باستان است، تاثیر زیادی بر مولیر کمدینویس مشهور قرن هفده در فرانسه گذاشتهاند. شواهدی که به دست ما رسیدهاند حاکی از این هستند که نمایشهای پلوتوس در جلب رضایت تماشاگران بسیار موفقتر از نمایشهای ترنس بودهاند. یکی از ویژگیهای آثار پلوتوس، استفاده از متاتئاتر است. پنج وجه مشخصه متاتئاتر عبارتند از: نمایش در نمایش، مراسم در درون نمایش، ایفای نقش در درون نقش، ارجاعهای ادبی، و ارجاع اثر به خود. در این مقاله پس از معرفی اجمالی پلوتوس و نمایشنامة سودولوس، به اختصار به مفهوم متاتئاتر پرداخته شده و ویژگیهای آن برشمرده شدهاند. سپس این ویژگیها در نمایشنامة سودولوس اثر پلوتوس مورد بررسی قرار گرفتهاند. این پژوهش نشان میدهد چگونه پلوتوس با بهرهگیری از ویژگیهای متاتئاتری در نمایشنامة سودولوس به تماشاگران نشان میدهد سعی او جلب رضایت آنهاست. این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانهای و پایگاههای معتبر اینترنتی انجام یافته است.